Manastir Tvrdoš

Manastir Tvrdoš se nalazi na desnoj obali rieke Trebišnjice 5 km zapadno od Trebinja. Sagrađen je na temeljima crkve iz IV vijeka i spada u red najstarijih kulturno istorijskih spomenika u Republici Srpskoj. U XVI i XVII vijeku Tvrdoš je bio sedište Humsko-Hercegovačke, odnosno Trebinjske mitropolije.

Zidan na temeljima crkve iz četvrtog veka. Kroz deo staklenog poda mogu se i dalje videti temelji te crkve. Posvećen Uspenju Presvete Bogorodice, najstariji živi manastir Hercegovine. U periodu izmedju 1630. – 1635. godine, u manastiru se zamonašio Stojan Jovanović i dobio monaško ime Vasilije. Vasilije Ostroški. Manastir više puta razaran i rušen, što od ruke i ćudi ljudske, što od prirode. Obnavljan.

Odiše mirom i spokojem, kao da ste na samo par kilometara, tačnije pet, od grada Trebinja ušli u neko drugo vreme.

Manastir Tvrdoš je poznat po mnogo čemu, pre svega po svojoj burnoj istoriji, po svojoj starosti, datira već iz IV veka nove ere, i smatra se da je jedan od najstarijih sakralnih objekata na ovom prostoru, a druga stvar po kojoj je najpoznatiji jeste što se upravo ovde zamonašio Vasilije Ostroški. Treća stvar jesu svakako tvrdoška čuvena vina – Tvrdoš i Žilavka, kao najpoznatiji predstavnici istih, a imali smo i kustosa koji nas je u manastiru dočekao i sproveo, zatim dole spustio do podruma da možemo da vidimo kako izgledaju i ti njihovi čuveni podrumi, i ovde smo imali nešto slobodnog vremena za one koji su želeli da skoknu na degustaciju ovih vina i eventualno do crkvene prodavnice, gde smo mogli da kupimo ne samo njihova vina, već i maslinovo ulje, i druge proizvode koje pravi sam manastir.

“ Nema ljubavi bez lepote; jer je čovek zaljubljen samo u lepotu, bilo stvarnu ili uobraženu, bilo telesnu ili duhovnu. Ljubav je velikodušna, i samo stoga ljudi kažu da je slepa. Ona nikad nije slepa da ne bi videla nečije nedostatke i nekoje prepone; ali je plemenita i duševna, jer ipak sve smatra manjim od ljubavi. “
Jovan Dučić