Vaseljenska patrijaršija
Istanbul je u isto vreme drevan i moderan, religiozan i sekularan, azijski i evropski, mističan i svakodnevan. Obilaskom najznačanijih znamenitosti ovoga grada imaćemo priliku da otkrijemo kroz koje društvene i istorijske prilike je ovaj grad prošao.
Carigradska (Vaseljenska) patrijaršija jedna je od četrnaest pravoslavnih crkava. Još u četvrtom veku na carigradskom ekumenskom saboru određena je nadležnost carigradskog patrijarha po kojoj je dobio prvo mesta nakon rimskom pape
Na kalcedonskom saboru dodeljene su mu i eparhije Trakije, Male Azije i Ponta, a u jedanaestom veku pod njegovu nadležnost stavljaju se i hrišćani sa severa Afrike i juga Italije, Balkanskog poluostrva, Rumunije i Rusije.
Usled krstaškoh osvajanja Carigrada 1204. godine carigradski patrijarh bio je prinuđen na izmeštanje u Nikeju, gde ostaje do 1272. godine. Pad Carigrada pod Osmanlije desio se 1453. godine. To je bio uzrok velikog ograničavanja moći carigradske patrijaršije. Novi gubitak moći odigrava se u 19-om veku formiranjem nacionalnih država i autokefalnih crkava.
Danas, najznačajnija nadležnost Vaseljenske patrijaršije jeste Sveta Gora, mesto od jedinstvenog značaja u hrišćanskom svetu.
U rangiranju pravoslavnih patrijaraha carigradski patrijarh je prvi među jednakima. On je predstavnik pravoslavne crkvene zajednice na saborima, naročito onima gde se razmatraju pitanja vezana za odnos pravoslavne i drugih crkava.
Crkva Svetog Đorđa, sedište Vaseljenske patrijaršije, nalazi se u delu Istanbula pod imenom Fener. Crkva je sedište patrijaršije od 1601. godine, a pre toga sedište vaseljenskog patrijarha bilo je u desetak različitih crkava, počevši od prvog veka nove ere. Pre nego što je postala patrijaršija crkva je bila ženski samostan. U sedište patrijaršije proizvodi je patrijarh Matej Drugi, a monahinje se sele u drugi manastir. Sam Fener je u to vreme bio centar pravoslavnog duhovnog života u Istanbulu, a bio je poznat i kao grčki deo Istanbula.
Crkva sv. Đorđa opasana je visokim zidinama. U potpunosti je stradala u požaru iz 1720. godine i obnovio ju je patrijarh Jeremija III. Nekada je imala velelepnu kupolu kao i sve hrišćanske građevine, ali ona tokom rekonstrukcije u 18. i 19. veku nije obnovljena. Razlog tome bio je turski zakon koji je zabranjivao da hrišćanske građevine, nakon pada Konstantinopolja, nadvisuju muslimanske verske objekte. Stoga današnji izgled crkve u velikoj meri podseća na ranohrišćanske bazilike.
